The Akyab Post/ The Red Flag
Fact−check
15 Oct 2025
ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့နယ်မှာရှိတဲ့ ဗန်ဟာရွာကျေးရွာက စာသင်ကျောင်းမှာ ချင်းတော်လှန်ရေးတပ်တွေ နေထိုင်နေတာကြောင့် လေကြောင်းကနေ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုမှာ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေ သေဆုံးတယ်ဆိုပြီးတော့ ရေးသားထားကြတဲ့ ပို့စ်တွေဟာ အခုရက်ပိုင်း စစ်ကော်မရှင်ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေမှာ ပျံ့နှံ့လျက်ရှိပါတယ်။
ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ “Ka Ka Han” ချန်နယ်ကနေ အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ “ဟားခါးမြို့နယ်၊ ဗန်ဟာရွာ စာသင်ကျောင်းထဲမှာ ချင်းအမျိုးယုတ် PDF အကြမ်းဖက်တွေ ရောက်ရှိခိုအောင်း စုဖွဲ့ပြင်ဆင်နေကြောင်း ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ သတင်းပေးချက်အရ ဗုံးကြဲချေမှုန်းရှင်းလင်းခဲ့ရာ PDF အကြမ်းဖက်အများအပြား ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်…ချင်းအမျိုးယုတ် PDF အကြမ်းဖက်တွေ ထိခိုက်သေဆုံးကုန်ပြီဆိုတော့ ပြည်ဖျက်အကြမ်းဖက်အားပေးမီဒီညာတွေက ထုံးစံအတိုင်း မဟုတ်မမှန် လိမ်ညာရေးသားပြောဆိုပြီး အူကြဟောင်ကြပြန်ပြီပေါ့” (မူရင်းအရေးအသား) ဆိုပြီးတော့ ရေးသားဖြန့်ဝေထားပါတယ်။
“Ka Ka Han” – https://archive.ph/rQH2xဒီပို့စ်ကို ဖြန့်ချိထားတဲ့နေ့ကနေ Myanmar Fact Checking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ Akyab Post ကနေ စစ်ဆေးတဲ့ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုသူပေါင်း ၂.၁၇k ရှိပြီးတော့ reaction ပေးသူ ၄၃ ဦးနဲ့ အခြား စစ်ကောင်စီဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေမှာလည်း ဆက်လက်ပြီးတော့ ပျံ့နှံ့လျက်ရှိပါတယ်။
ဆက်စပ်သတင်းမှားလင့်ခ် – https://archive.ph/3BW6z ဆက်စပ်သတင်းမှားလင့်ခ် – https://archive.ph/fNoHrပျံ့နှံ့နေတဲ့ ဟားခါးမြို့နယ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ချင်းတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ သေဆုံးဆိုပြီး ရေးသားထားကြတဲ့ ပို့စ်တွေကို Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ Akyab Post ကနေ စစ်ဆေးကြည့်လိုက်တဲ့ အခါမှာ စစ်ကော်မရှင်ဖက်ကနေ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တာဟာ မူလတန်းစာသင်ကျောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီးတော့ သေဆုံးသူတွေဟာလည်း အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကလေးနှစ်ဦးသာ ဖြစ်ကာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတဲ့ ကလေးသူငယ်တွေလည်း အများအပြားရှိတာကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။
သတင်းစိစစ်ချက်ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေမှာ ပျံ့နှံ့လို့ရှိတဲ့ ပို့စ်မှာပါရှိတဲ့ အကြောင်းအရာကို သိရှိရဖို့ Akyab Post ဖက်ကနေ google advanced search tools နဲ့ google reverse Image search tools တွေကို သုံးပြီးတော့ စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။
ပို့စ်မှာပါရှိတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို Google မှာ “ချင်းပြည်နယ် ဗန်ဟာ” ဆိုတဲ့ Keywords နဲ့ ရှာကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာ ချင်းဒေသတွင်း သတင်းမီဒီယာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ “Khonumthung” သတင်းဌာနကနေ အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ “ဟားခါးမှာ မူလတန်းကျောင်းကို စစ်တပ်က ဗုံးကြဲ၍ ကလေးငယ် ၂ ဦးသေဆုံး၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိသူ များပြား” ဆိုတဲ့ သတင်းကို တွေ့ရှိရပါတယ်။
“Khonumthung” သတင်းဌာနရဲ့ ရေးသားဖော်ပြချက်တွေအရ ဟားခါးမြို့နယ် Vanha ကျေးရွာရှိ အခြေခံပညာမူလတန်း ကျောင်းကို စစ်ကော်မရှင်တပ်က အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက် နံနက် ၁၀ နာရီခွဲအချိန်မှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် အသက် ၇ နှစ်အရွယ် မူလတန်းကျောင်းသား ၂ ဦး သေဆုံးပြီး ကလေးငယ် အများအပြား ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိကာ တချို့ကလေးငယ်တွေမှာဒဏ်ရာ ပြင်းထန်မှု ရှိပြီးတော့ အရပ်သားမိဘပြည်သူတချို့လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတယ်လို့ ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။
“Khonumthung” သတင်းအပြည့်အစုံ – https://bitly.cx/CTA6Yဒါ့အပြင် ဒီသတင်းကိုပဲ အခြားချင်းဒေသတွင်း သတင်းမီဒီယာတွေဖြစ်ကြတဲ့ Zalen သတင်းဌာနနဲ့ Chin World သတင်းဌာနတွေကနေ အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ စစ်ကော်မရှင်တပ်ကနေ ဟားခါးမြို့နယ်၊ ဗန်ဟာကျေးရွာက စာသင်ကျောင်းကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကျောင်းသားလူငယ် ၂ ဦးသေဆုံးပြီး ထိိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတဲ့ ကလေးငယ်တွေနဲ့ ပြည်သူအများအပြားရှိကြတယ်လို့ ရေးသားဖော်ပြထားကြပါတယ်။
Zalen – https://bitly.cx/LGcFT Chin World – https://bitly.cx/wVhosအခြားပြည်တွင်း သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Myanmar Now ကနေလည်း ဟားခါးမြို့နယ်မှာ စာသင်ကျောင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ “မြို့တော် ဟားခါးတွင် စာသင်ကျောင်းဗုံးကြဲခံရ၊ ကျောင်းသားလေး၂ ဦး သေဆုံး” လို့ ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။
Myanmar Now – https://bitly.cx/ByITi သုံးသပ်ချက်စိတ်ချယုံကြည်ရတဲ့ သတင်းမီဒီယာတွေရဲ့ ရေးသားဖော်ပြချက်တွေအရ ဟားခါးမြို့နယ်က စာသင်ကျောင်းအပေါ်မှာ စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်တာကြောင့် သေဆုံးတာဟာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ မဟုတ်ကြဘဲ အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကျောင်းသားလူငယ်တွေသာ ဖြစ်ကြပြီးတော့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိတဲ့အထဲမှာလည်း ကလေးငယ်တွေအများအပြားပါဝင်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။
ယခင်ကလည်း စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေကနေ ဖော်ပြထားတဲ့ ပို့စ်တွေဟာ စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ လူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကို ဖုံးကွယ်ရာမှာ အသုံးချဖို့အတွက် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရမှုအတွင်း ပျက်ဆီးသွားတဲ့ နေအိမ်တွေနဲ့ အဆောက်အအုံတွေကို တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်ဆိုပြီး လိုသလို ပုံဖော်ပြီး ရေးသားဖော်ပြလေ့ရှိပါတယ်။
လက်ရှိ စစ်ကော်မရှင်ဟာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအနဲ့မှာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကို ဆက်တိုက်ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီးတော့ အရပ်သားပြည်သူတွေအပေါ်မှာ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ကျူးလွန်လျက်ရှိပြီးတော့ ဒီကျူးလွန်မှုတွေကို ဝါဒဖြန့် မီဒီယာတွေပေါ်ကနေ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ ဖုံးကွယ်ဖို့ ကြိုးစားလာတာကိုပါ တွေ့ရှိရပါတယ်။
ယခင်ကလည်း ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေကနေ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြုလုပ်ပြီးရင် ဝါဒဖြန့်တာတွေကိုလည်း Akyab Post ဖက်ကနေ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ပြီး ရေးသားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
Akyab Post ဖက်မှ စစ်ဆေးထားသော သတင်းမှား-လက်ရှိရခိုင်ဒေသတွင်းမှာ ဖုန်း၊ အင်တာနက်လိုင်းအခက်အခဲတွေကြောင့် သတင်းအချက်အလက် စီးဆင်းမှုမှာ နှေးကွေးလျက်ရှိပြီးတော့၊ ရရှိထားတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကိုလည်း သေချာစီစစ်ပြီးမှ လက်ခံကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။
စာဖတ်သူတွေအနေနဲ့သတင်းတု/သတင်းမှားဖြစ်တယ်လို့ သံသယရှိရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မှန်ကန်တဲ့သတင်း ဟုတ်၊ မဟုတ်အတည်ပြု မေးမြန်းလိုရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ Fact Checking ပြုလုပ်ပေးတဲ့ သတင်းဌာန/အဖွဲ့အစည်း တွေရဲ့ Chat Box ကနေ သွားရောက်မေးမြန်းကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်တွေ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားတဲ့ သတင်းတွေကို ဒီနေရာမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
