Fact-check – Real or Not (ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး)
ဩဂုတ် ၁၉၊ ၂၀၂၅
စစ်တပ်ထောက်ခံတဲ့ တယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်တွေဖြစ်တဲ့ Truth Media နဲ့ Kyaw Swar ချယ်နယ်တွေကနေ ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက်နေ့မှာ ဖြန့်ဝေထားတဲ့အကြောင်းအရာတခုကို ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး အဖွဲ့သား တွေကတွေ့ရှိထားပြီး အချက်အလက်စစ်ဆေးထားပါတယ်။ အဲ့ဒီအကြောင်းအရာကတော့ စစ်တပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့အတွက် အရပ်သားတွေသေဆုံးခဲ့တဲ့ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် မူးကမ်းကြီးရွာမှာ ပြည် သူတွေမရှိတော့ဘဲ PDF အဖွဲ့ပေါင်းစုံသာရှိတော့တယ်ဆိုတဲ့ ဇာတ်ကြောင်းနဲ့ ဖြန့်ဝေထားတဲ့ အကြောင်း အရာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအကြောင်းအရာဟာ ကြည့်ရှုသူ ၁၆၈၀၀ ကျော်နဲ့ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ အဲ့ဒီဖြန့်ဝေထားတဲ့အကြောင်းအရာကို ဒီလင့်ခ်မှာဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
Truth Media Web Archived Link>> https://archive.is/wip/9OjWj
Kyaw Swar Web Archived Link>> https://archive.ph/xX4xc
အချက်အလက်စိစစ်မှု
ဖြန့်ဝေထားတဲ့အကြောင်းအရာဖြစ်တဲ့ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် မူးကမ်းကြီးရွာမှာ ပြည် သူတွေမရှိတော့ဘဲ PDF အဖွဲ့ပေါင်းစုံသာရှိတော့တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းအရာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်ဆေးကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း လုပ်ဆောင်နေတဲ့ မီဒီယာတွေမှာ ရေးသားထားတဲ့အကြောင်းအရာနဲ့ ကွဲလွဲနေတာတွေ့ရပါတယ်။ သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း လုပ်ဆောင်နေတဲ့ မီဒီယာတွေမှာ ရေးသားဖော်ပြထားချက်အရ စစ်ကောင်စီလေတပ်ရဲ့ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် မူးကမ်းကြီးကျေးရွာက ပြည်သူ အနည်းဆုံး ၆ဦးသေဆုံးပြီး ဆယ်နဲ့ချီထိခိုက်ဒဏ် ရာရတယ်ဆိုပြီး ရေးသားထားတာတွေ့ရပါတယ်။
မူးကမ်းကြီးကျေးရွာကို စစ်တပ်ရဲ့လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အနည်းဆုံး ပြည်သူ ၆ဦးသေဆုံးပြီး ၁၀ဦးထက်မနည်းထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့အကြောင်းကို Myanmr Now သတင်းဌာနက သတင်းဖော်ပြ ထားပါတယ်။ အဲ့ဒီသတင်းထဲမှာပဲ မူးကမ်းကြီးကျေးရွာမှာနေတဲ့ ပြည်သူတွေက မိမိရဲ့ နေအိမ်တွေမှာ ယာယီတဲလေးတွေထိုးပြီး ပြန်နေထိုင်နေကြတယ်ဆိုတာကို ဒေသခံအမျိုးသမီးတဦးကဖြေ ကြားထားတာတွေ့ရ ပါတယ်။ ဒီအချက်ကိုကြည့်လိုက်ရင် စစ်တပ်လော်ဘီတွေစွပ်စွဲထားတဲ့ မူးကမ်းကြီးကျေးရွာမှာပြည်သူတွေမရှိ တော့ဘူးဆိုတာက မှားယွင်းတယ်ဆိုတာကိုသိရှိနိုင်ပါတယ်။
Myanmar Now ရဲ့ သတင်းဖော်ပြထားမှု >>> https://archive.is/wip/F5ilC
မူးကမ်းကြီးကျေးရွာကို စစ်တပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သံဃာတော် ၂ပါး အပါအဝင် ပြည်သူ ၆ဦးသေဆုံးတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကို မဇ္ဈိမသတင်းဌာန က သတင်းဖော်ပြထားပါတယ်။
မဇ္ဈိမသတင်းဌာန ရဲ့သတင်းဖော်ပြထားမှု>>> https://archive.is/wip/fufM0
မူးကမ်းကြီးကျေးရွာကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုအကြောင်းကို BBC သတင်းဌာနကသတင်းဖော်ပြထားမှု ကိုလည်း ဒီမှာဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
BBC သတင်းဌာနရဲ့ သတင်းဖော်ပြမှု>>> https://archive.is/wip/KL57O
သုံးသပ်ချက်
အထက်မှာဖော်ပြထားတဲ့အချက်တွေနဲ့စိစစ်ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် စစ်တပ်ထောက်ခံသူတွေဖြန့်ချိနေတဲ့ မူးကမ်းကြီးကျေးရွာမှာနေထိုင်နေတဲ့ပြည်သူတွေမရှိတော့ဘဲ PDF အဖွဲ့ပေါင်းစုံပဲရှိတော့တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာဟာ မှားယွင်းနေတဲ့အချက်အလက်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုစိစစ်တွေ့ရှိနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မူးကမ်းကြီးကျေးရွာမှာပြည်သူတွေမရှိတော့ဘူးဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာဟာ ကိုယ်လိုရာဆွဲပြီး ပုံဖော်ထား တဲ့ သတင်းအမှားဖြစ်တယ်ဆိုတာကို အသိပေးချင်ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တွေဟာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုပြီးတိုင်း အရပ်သားပြည်သူ သေဆုံးထိခိုက် ဒဏ်ရာရှိတာတွေကိုဖုံးကွယ်ဖို့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF), တိုင်းရင်းလက်ကိုင်နေရာဆိုပြီး လိမ်လည်ဝါဒဖြန့်ချိမှုတွေ ပြုလုပ်နေပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအရာတွေကို အချက်အလက်စစ်ဆေးတဲ့ အဖွဲ့တွေကလည်း သတင်းအမှားဖြစ်ကြောင်းစိစစ်ထားတာတွေကို အောက်ပါလင့်ခ်တွေမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
စာဖတ်ပရိသတ်တွေအနေနဲ့ လူမှုကွန်ရက်ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ တွေ့ရှိရတဲ့ သတင်းအကြောင်းအရာ တိုင်းကို အလွယ်တကူ လက်ခံယုံကြည် ပြီး Share မလုပ်ကြဖို့အတွက်ကိုလည်း တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
တကယ်လို့ ကိုယ်တိုင် သတင်းအမှား/အမှန် ခွဲခြားရခက်နေတယ်ဆိုရင် ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး ရဲ့ ဖေ့ဘွတ်ခ်ပေ့ချ် Messenger မှာ သိချင်တဲ့ သတင်းအကြောင်းအရာကို လင့်ခ် ဒါမှမဟုတ် Screenshot တွေနဲ့အတူ လာရောက်ပေးပို့ပြီး သတင်း အမှား/ အမှန် ခွဲခြားခိုင်းလို့ရပါတယ်။ အမြန်ဆုံးစိစစ်ပြီး ပြန်လည်အကြောင်းပြန်ပေးသွားပါမယ်။
Web – https://theredflagmedia.org/
Fb – https://www.facebook.com/realornot.mm
#RealorNor(ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး) #Fact-check #အချက်အလက်စစ်ဆေးခြင်း
