Fact-check – Real or Not (ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး)
ဇူလိုင် ၂၄ ၊ ၂၀၂၅
စစ်လော်ဘီတယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်တခုဖြစ်တဲ့ Ye Yint Htet တယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်ကနေ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့က ဖြန့်ဝေထားတဲ့အကြောင်းအရာတခုကို ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူးအဖွဲ့က သတိပြုမိတဲ့ အတွက် အချက်အလက်စစ် ဆေးထားပါတယ်။ အဲ့ဒီအကြောင်းအရာကတော့ KIA ဆီမှာစစ်မှူထမ်းဖို့ ငှားထားတဲ့ အေအေ ဗိုလ်မှူးတဦး သေဆုံးသွားတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာဖြစ်ပြီးတော့ အေအေ နှင့် KIA ဘက်တံဆိပ် ပါတဲ့ စစ်ယူနီဖောင်းဝတ်ထားတဲ့ သူတဦးရဲ့ ပုံနဲ့အတူ ချိတ်ဆက်ဖြန့်ဝေထားပါတယ်။ အဲဲဲ့ဒီ အကြောင်းအရာ ကြည့်ရှသူ ၃၆၀၀၀ကျော်နဲ့ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ ဖြန့်ဝေထားတဲ့ ပို့စ်ကို ဒီလင့်ခ်မှာ ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
Web archived Link>> https://archive.ph/L5oLe
အချက်အလက်စိစစ်မှု
Ye Yint Htet တယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်က ဖြန့်ဝေထားတဲ့ အကြောင်းအရာဖြစ်တဲ့ အေအေ ဗိုလ်မှူးဆိုတဲ့သူရဲ့ ပုံ တွေကို Google မှာ ပုံတွေကိုစစ်ဆေးရှာဖွေတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ ရှာဖွေစစ်ဆေးကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်နေ့တုန်းက ကိုဗစ်ရောဂါကြောင့်သေဆုံးသွားတဲ့ အေအေ ရဲ့ တပ်မှူးတဦးဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီး ဘုန်းမြတ်ရဲ့ ဓာတ်ပုံဖြစ်နေတာကိုတွေ့ရှိရပါတယ်။ အဲ့ဒီတုန်းက ဗိုလ်မှူးဘုန်းမြတ်သေဆုံးတဲ့ အကြောင်းကို သတင်းမီဒီယာတွေမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
RFA သတင်းဌာရဲ့ သတင်းဖော်ပြချက်>>> https://bit.ly/46r5uge
Web archived Link>>> https://archive.is/wip/P7EdQ
အေအေ ရဲ့ တရားဝင်သတင်းထုတ်ပြန်တဲ့ ဝဘ်ဆိုက်ဒ်ကလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်နေ့တုန်းက ဗိုလ်မှူးကြီးဘုန်းမြတ်ကွယ်လွန်ခဲ့တဲ့အတွက် ဝမ်းနည်းဂုဏ်ပြုမှတ်တမ်းလွှာကိုတင်ထားပါတယ်။ ဒီလင့်ခ်မှာ ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
အေအေ ရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက် >>> https://bit.ly/4f5EWDf
ရခိုင်ဒေသတွင်းသတင်းဌာနတခုဖြစ်တဲ့ နိရဉ္စရာ သတင်းဌာနကလည်း အေအေ ဗိုလ်မှူးကြီးဘုန်းမြတ်ကွယ် လွန်မှု ၄နှစ်ပြည့်အမှတ်တရအနေနဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ရက်နေ့က ရေးသားဖော်ပြထားတဲ့ သတင်းတခုကိုလည်း ဒီလင့်ခ်မှာ သွားရောက်ဖတ်ရှု နိုင်ပါတယ်။
နိရဉ္စရာ သတင်းဌာနရဲ့ သတင်းဖော်ပြထားမှု>>> https://bit.ly/3H3E05T
သုံးသပ်ချက်
အထက်မှာဖော်ပြခဲ့တဲ့အချက်အလက်တွေနဲ့ တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးကြည့်မယ်ဆိုရင် စစ်တပ်ဝါဒဖြန့်ချယ်နယ် ဖြစ်တဲ့ Ye Yint Htet ချယ်နယ်ကဖြန့်ဝေထားသည့် “KIA ဆီမှာစစ်မှူထမ်းဖို့ ငှားထားတဲ့ အေအေ ဗိုလ်မှူးတဦး သေဆုံးသွားတယ်ဆိုတဲ့” အကြောင်းအရာဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် က ကွယ်လွန်သွားသည့် AA ဗိုလ်မှူးဘုန်းမြတ်ရဲ့ဖြစ်စဉ် နှင့် ပုံအဟောင်းတွေကိုသုံးပြီး ချိတ်ဆက်ဖြန့်ဝေထားသော သတင်းအမှားဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သက်သေပြနိုင်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဖြန့်ဝေထားတဲ့ချယ်နယ်ဖြစ်တဲ့ Ye Yint Htet တယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်ဟာဆိုရင်လည်း သတင်းအတုသတင်းအမှားတွေနဲ့ တော်လှန်ရေးကို ပုံဖျက်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ဖြန့်ဝေနေတဲ့ချယ်နယ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဲ့ဒီချယ်နယ်ကတင်တဲ့သတင်းတွေကို မယုံကြည်ကြဖို့ ကိုလည်းတိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
စာဖတ်ပရိသတ်တွေအနေနဲ့ လူမှုကွန်ရက်ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ တွေ့ရှိရတဲ့ သတင်းအကြောင်းအရာ တိုင်းကို အလွယ်တကူ လက်ခံယုံကြည် ပြီး Share မလုပ်ကြဖို့အတွက်ကိုလည်း တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
တကယ်လို့ ကိုယ်တိုင် သတင်းအမှား/အမှန် ခွဲခြားရခက်နေတယ်ဆိုရင် ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး ရဲ့ ဖေ့ဘွတ်ခ်ပေ့ချ် Messenger မှာ သိချင်တဲ့ သတင်းအကြောင်းအရာကို လင့်ခ် ဒါမှမဟုတ် Screenshot တွေနဲ့အတူ လာရောက်ပေးပို့ပြီး သတင်း အမှား/ အမှန် ခွဲခြားခိုင်းလို့ရပါတယ်။ အမြန်ဆုံးစိစစ်ပြီး ပြန်လည်အကြောင်းပြန်ပေးသွားပါမယ်။
